Τα αποτελέσματα του πιλοτικού αγρού του Προγράμματος Ελληνικού Σίτου MISKO στο Κιλελέρ
Σε προηγούμενα σημειώματα περιγράψαμε τον πιλοτικό αγρό που εγκατέστησε το Πρόγραμμα Ελληνικού Σίτου MISKO για την καλλιεργητική περίοδο 2020-21. Όπως έχω γράψει και παλαιότερα το Πρόγραμμα Ελληνικού Σίτου MISKO είναι μια υπηρεσία που προσφέρεται στους αγρότες προμηθευτές της πρώτης ύλης για την παραγωγή υψηλής ποιότητας ζυμαρικών. Στόχος να συμβάλει στην υιοθέτηση καλλιεργητικών πρακτικών που θα συμβάλουν στη μείωση του κόστους παραγωγής, στην αύξηση του κέρδους του παραγωγού, στην υψηλή ποιότητα του προϊόντος (που αμείβεται μέσω του προγράμματος συμβολαιακής γεωργίας) και τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Έχω περιγράψει σε προηγούμενα σημειώματα της «ΕτΔ» (14-12-20, 21-12-20, 28-12-20, 1-3-21, 12-4-21) τις δράσεις. Ο αναγνώστης μπορεί να βρει εκεί πληροφορίες και λεπτομερείς περιγραφές του πιλοτικού. Θα σημειώσω εδώ τις καλλιεργητικές πρακτικές που ακολουθήσαμε με στόχο να δείξουμε και φέτος όπως και στα προηγούμενα τρία χρόνια πόσο επωφελείς είναι για το παραγωγό.
Τεχνικές του Προγράμματος Ελληνικού Σίτου MISKO που δοκιμάστηκαν:
1. Αμειψισπορά. Προηγούμενη καλλιέργεια στο μισό χωράφι βαμβάκι και στο μισό κουκί.
2. Ακατεργασία δηλαδή σπορά χωρίς καμία προηγούμενη κατεργασία εδάφους με τη σπαρτική ακατεργασίας του Π.Θ. Προηγήθηκε εφαρμογή με roundup στο κουκί για καταστροφή των φυτών και των ζιζανίων που είχαν φυτρώσει.
3. Επιλογή σωστής ποικιλίας με κατάλληλα ποιοτικά χαρακτηριστικά για υψηλής ποιότητας ζυμαρικά. Χρησιμοποιήσαμε τη Pigreco.
4. Χρήση πιστοποιημένου σπόρου.
5. Πλήρης παρακολούθηση της καλλιέργειας με το σύστημα υποβοήθησης των αγροτών στη διαχείριση της καλλιέργειας σκληρού σίτου granoduro.net®.
Το πρόγραμμα συνέστησε:
α) σπορά με 20 κιλά/στρ στις 6/11/20
β) μη εφαρμογή βασικής λίπανσης (με βάση ανάλυση εδαφικών δειγμάτων)
γ) εφαρμογή επιφανειακής αζωτούχου λίπανσης σε δύο δόσεις
δ) εφαρμογή μυκητοκτόνου για τη σεπτόρια σε κατάλληλο χρόνο όταν ήταν πραγματικά αναγκαία.
6. Χρήση τεχνικών γεωργίας ακριβείας όπως χαρτογράφηση φαινομενικής ηλεκτρικής αγωγιμότητας, μέτρηση δεικτών βλάστησης, εφαρμογή διαφοροποιημένης αζωτούχου λίπανσης με τον λιπασματοδιανομέα της AUGMENTA, χαρτογράφηση της παραγωγής με Θ/Α ClaasLexion 6800, εξοπλισμένη με αντίστοιχους αισθητήρες.
Τεχνικές που ακολούθησε ο παραγωγός:
1. Στο τεμάχιο μετά το βαμβάκι: Σπορά στις 12/11/20 «στα πεταχτά» με σπαρτική σιτηρών χωρίς τους σωλήνες μεταφοράς του σπόρου με 24 κιλά/στρ και κάλυψη με πέρασμα ενός καλλιεργητή.
2. Στο τεμάχιο μετά το κουκί: Κατεργασία με δισκοσβάρνα και σπορά στις 12/11/20 με σπαρτική σιτηρών με 24 κιλά/στρ.
3. Και στα τρία τεμάχια έγινε εφαρμογή επιφανειακής λίπανσης με 30 κιλά/στρέμμα 46-0-0 (12 μονάδες αζώτου), εφαρμογή διαφυλλικού λιπάσματος 23-0-0 με 2κιλά /στρ μαζί με ψεκασμό για πλατύφυλλα ζιζάνια και για τη σεπτόρια.
Η φετινή χρονιά ήταν ιδιαίτερη. Δεν μπορώ να πω ότι είναι η κλιματική κρίση που έφτασε αλλά είχαμε πολλά χρόνια να δούμε τέτοια φαινόμενα. Στο διάγραμμα (από τον μετεωρολογικό σταθμό στον Λοφίσκο) φαίνονται στο επάνω μέρος τα στοιχεία των βροχών και στο κάτω τα στοιχεία των θερμοκρασιών. Υπάρχει μία γραμμή για τις μέγιστες, μία για τις ελάχιστες και μία για τις μέσες θερμοκρασίες.
Στις βροχές βλέπουμε ένα διάγραμμα με πολλές μικρές βροχές όλο το διάστημα της βλαστικής περιόδου. Οι βροχές αυτές μας οδήγησαν να μην ποτίσουμε, κάτι που μαζί με τις παγωνιές δεν επέτρεψε να επιτύχουμε την παραγωγή-στόχο των 600 κιλών/στρέμμα. Τοgranoduro.net μας πρότεινε να ποτίσουμε στα τέλη Απριλίου αλλά οι δύο βροχές των 33 χιλιοστών σε συνδυασμό με το πρόγραμμα του παραγωγού που πότιζε τις άλλες καλλιέργειές του, μας οδήγησε στην απόφαση να μην ποτίσουμε. Από όσα ακούω από παραγωγούς, όσοι πότισαν πέτυχαν αποδόσεις πάνω από τα 500 κιλά/στρ.
Στις θερμοκρασίες βλέπουμε όλα τα περίεργα φαινόμενα που είχαμε. Όχι μόνο πέντε παγωνιές αλλά στις τρεις είχαμε και απότομη μεταβολή της θερμοκρασίας, κάτι που αύξησε τη ζημιά που έγινε στα φυτά. Ιδιαίτερα στην όψιμη παγωνιά του Απριλίου η θερμοκρασία από τους 24οC μέσα σε δύο ημέρες πήγε στους -2 και την τρίτη -2,7οC. Αυτό πέτυχε τη φυτεία μας σε στάδιο ξεσταχυάσματος και έκανε ζημιά τόσο στο φύλλο σημαία όσο και στο ίδιο το στάχυ που κατέστρεψε μέρος του σπόρου όπως δείχνουν οι δύο εικόνες. Οι παγωνιές του τέλους Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου προκάλεσαν μερική καταστροφή του φυλλώματος που όταν άρχισε να αναδημιουργείται ήρθε η επόμενη παγωνιά που μείωσε σημαντικά την παραγωγή. Τα φαινόμενα αυτά συνέβησαν στις περισσότερες περιοχές της Θεσσαλίας και προκάλεσαν μειωμένες σχετικά αποδόσεις και μεγάλες διαφορές ακόμα και σε κοντινά χωράφια. Αλλά και η θερμοκρασία που πλησίασε τους 40οC στις 2/5 με τον λίβα πήρε κάτι από την παραγωγή.
Η γενική εικόνα που βγαίνει από τα διαγράμματα είναι ότι είχαμε μια ιδιαίτερη χρονιά που πρέπει να μελετήσουμε για να χρησιμοποιήσουμε τα συμπεράσματα τα επόμενα χρόνια. Όπως είναι γνωστό εμείς προτείνουμε πρώιμη σπορά σε συνδυασμό με πρώιμες ποικιλίες για να έχουμε πρώιμη ωρίμανση ώστε να αποφύγουμε ζημιές από υψηλές θερμοκρασίες κατά την ωρίμανση. Αν έχουμε τόσο όψιμους παγετούς τότε ίσως έχουμε ζημιές στις πρώιμες φυτείες, αν και φέτος δεν είχαμε τέτοια φαινόμενα. Σχεδόν όλες οι φυτείες είχαν ζημιές από τις παγωνιές. Πρέπει όμως να δούμε με λεπτομέρειες την αντίδραση των ποικιλιών για να επιλέξουμε αυτές που έχουν καλύτερα αποτελέσματα.
Γράφουν: Φάνης Γέμτος, Ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Υπεύθυνος Προγράμματος Ελληνικού Σίτου ΜΙSKO.
Email: gemtos@agr.uth.gr / programma.sitou.misko@gmail.com